ĐÀ NẴNG, ngày 9/8/2012 -- Sáng nay, chúng ta chào mừng một cột mốc lịch sử đối với quan hệ song phương giữa hai nước.

Buổi lễ hôm nay đánh dấu sự khởi đầu của một dự án giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) để làm sạch đất và trầm tích nhiễm dioxin để lại sau chiến tranh tại sân bay này. Trong vài năm tới, các công nhân của dự án sẽ đào xúc đất và trầm tích nhiễm dioxin và vận chuyển đến nơi tập trung để xử lý bằng công nghệ khử hấp thu nhiệt. Quy trình này sử dụng nhiệt độ cao để phân huỷ dioxin trong đất bị ô nhiễm và làm cho đất đạt các tiêu chuẩn của Việt Nam và Hoa Kỳ về an toàn cho những người dân sống và làm việc tại khu vực này.

Chúng ta đã cùng nhau sát cánh làm việc trong nhiều năm trên tinh thần hợp tác và tôn trọng lẫn nhau để đạt tới mốc này. Với sự ủng hộ của Tổng thống và Quốc hội Hoa Kỳ từ Washington, Đại sứ quán của tôi đã hợp tác với Văn phòng Ban Chỉ đạo 33 của Bộ Tài nguyên và Môi trường kể từ khi thành lập năm 1999 để phối hợp các chính sách và chương trình của Việt Nam về chất Da cam. Chúng ta đã sử dụng các cuộc họp hàng năm của Hội đồng Tư vấn Hỗn hợp dưới sự chủ trì của Văn phòng Ban Chỉ đạo 33 và Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ để tìm kiếm các giải pháp dựa trên cơ sở khoa học cho các vấn đề phức tạp về môi trường và sức khoẻ liên quan đến chất Da cam.

Trong khuôn khổ đóng góp của Việt Nam vào việc làm sạch khu vực, Bộ Quốc phòng Việt Nam đã dọn sạch bom mìn chưa nổ trong khu vực sân bay, và sẽ xây dựng một trạm điện để cung cấp điện cho quy trình xử lý ô nhiễm. Chúng tôi cũng đánh giá cao cam kết mạnh mẽ của các đối tác khác, trong đó có Uỷ ban Nhân dân Thành phố Đà Nẵng và các cơ quan của Sân bay Đà Nẵng, đối với thành công của dự án này.

Nhưng làm việc này không chỉ có hai chính phủ. Quỹ Ford đã hỗ trợ việc nghiên cứu ban đầu để xác định các điểm nóng dioxin ở Việt Nam và ngăn lan toả ô nhiễm dioxin tại Sân bay Đà Nẵng. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ Hoa Kỳ, họ cũng đã làm việc với Văn phòng Ban Chỉ đạo 33 để đưa ra những biện pháp tạm thời nhằm giảm bớt phơi nhiễm dioxin trong thời gian chờ xử lý ô nhiễm toàn diện và triệt để.

Quỹ Bill và Melinda Gates và Tổ chức Atlantic Philanthropies cũng tài trợ một phòng thí nghiệm trị giá 6 triệu USD giúp Việt Nam có khả năng phân tích dioxin với độ phân giải cao. Từ năm 2008 đến 2012, ba đối tác của USAID -- Tổ chức Đông Tây Hội Ngộ, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, và Hội Trợ giúp Người Khuyết tật Việt Nam - đã cung cấp hỗ trợ về y tế, phục hồi chức năng, việc làm và giáo dục cho 11.000 người khuyết tật ở Đà Nẵng, không phân biệt nguyên nhân khuyết tật. 
Hôm nay nhiều chuyên gia có mặt ở đây để đảm bảo công việc này được thực hiện theo đúng quy trình. Các đối tác của chúng ta tới đây với cùng cam kết mạnh mẽ về sức khoẻ và an toàn như họ đã triển khai với nhiều dự án xử lý môi trường thành công khác trên khắp thế giới. Họ sẽ giúp tạo ra một môi trường an toàn và trong sạch hơn cho người dân sống ở khu vực đang phát triển nhanh và năng động này.

Ngay cả khi chúng ta khởi động dự án quan trọng này, chúng ta mong muốn làm được nhiều hơn nữa. Vào cuối tháng 9, USAID sẽ bắt đầu một chương trình mới về sức khoẻ và khuyết tật nhằm hỗ trợ những người khuyết tật, không phân biệt nguyên nhân, ở Đà Nẵng và những nơi khác. Chúng tôi cũng đang chuẩn bị cho một đợt đánh giá môi trường tại điểm nóng Biên Hoà phối hợp với Chính phủ Việt Nam, UNDP, và các nhà tài trợ khác.

Nhưng lúc này, chúng ta hãy đơn giản là cùng nhau chào mừng thành công đã mang chúng ta đến với nhau sáng nay. Như Ngoại trưởng Hillary Clinton đã phát biểu khi thăm Việt Nam tháng 10 năm 2010, dioxin trong đất ở đây là "một di sản của quá khứ đau thương mà chúng ta chia sẻ," nhưng dự án mà chúng ta khởi động hôm nay, chung tay cùng người dân Việt Nam, là "một dấu hiệu của tương lai đầy hy vọng mà chúng ta đang cùng nhau xây dựng." Cả hai nước chúng ta đang di chuyển đất và tiến hành những bước đầu tiên để chôn vùi những di sản của quá khứ. Tôi mong chờ nhiều thành công hơn nữa sẽ tiếp nối trong thời gian tới.

Xin cảm ơn.

Xem ảnh sự kiện này tại đây